بوم «تعریف انجام شده» – The Definition of Done (DOD) Canvas
بوم DoD به شما و تیمتان کمک میکند تا «تعریف انجام شده»، را بهطور موثر انجام دهید.
خروجی هر اسپرینت (تکرار)
در اسکرام خروجی هر اسپرینت، افزونهای بر محصول است (فرآوردهای از محصول). این افزونه محصول (Product Increment) باید از کیفیتی برخوردار باشد که در صورت صلاحدید مالک محصول، قابلیت عرضه یا انتشار داشته باشد (کیفیتی به اندازه برای عرضه). بسیاری از تیمها در ارایه و تحویل افزونهای بر محصول در انتهای هر اسپرینت چالش دارند و بهطور طبیعی این چالش در تحویل افزونه با کیفیت بالا که آماده عرضه / انتشار باشد افزایش مییابد (برای مطالعه اطلاعات در مورد «تعریف انجام شده» به عنوان راهکاری برای مقابله با این چالشها میتوانید به سایر پستهای وبسایت مراجعه کنید).
استفاده از بوم «تعریف انجام شده» به عنوان الگو
برای استفاده از این بوم، از تیم خود بپرسید چه فعالیتهایی برای تبدیل کد روی دستگاه توسعه دهندگان (یا اجزای مختلف افزونه محصول) باید انجام شود تا بتوان محصول را تولید شده و آماده عرضه به مشتری نهایی قلمداد کرد.
چه شرایطی باید فراهم شود؟ چه تستها و آزمونهایی لازم هستند؟ چه تاییدیههایی باید گرفته شوند؟ از اعضای تیم بخواهید هر مولفه یا اقدامی را بر روی یک کاغذ یادداشت چسبدار (Post-it) بنویسند.
«تعریف انجام شده» برای PBI (مولفههای بکلاگ محصول) یا روایت کاربر (User Story)
در گام بعدی از تیم خود بپرسید کدامیک از فعالیتها با کدام یک از مولفههای موجود در بکلاگ محصول (PBIs) یا روایتهای کاربری مرتبط است و در مورد آنها موضوعیت دارد و انجامپذیر است. این پرسش را در مورد زمانی که یک روایت کاربری یا یک مولفه از «در حال انجام» به «انجام شده» نیز تغییر وضعیت مییابد تکرار کنید. موارد مرتبط و دارای موضوعیت را به بهش مولفههای مرتبط با بکلاگ محصول منتقل کنید.
«تعریف انجام شده» برای یک اسپرینت
در گام بعدی از اعضای تیم بپرسید کدام یک از فعالیتهای باقیمانده و انجام نشده برای هر یک از مولفههای بکلاگ محصول یا روایتهای کاربری، زمانبر یا نیازمند منابع قابل توجه هستند و از همینرو باید تنها یکبار و در انتهای هر اسپرینت انجام شوند. این دسته فعالیتها را به بخش مربوط به اسپرینت منتقل کنید.
کارهای باقیمانده
در گام بعدی از اعضای تیم بپرسید کدام فعالیتها بسیار پر هزینه، زمانبر یا نیازمند منابع زیاد هستند بهگونهای که باید تنها یکبار و پس از چند اسپرینت، دقیقا پیش از عرضه محصول، انجام شوند. این دسته از فعالیتها را به بخش «کارهای انجام نشده – Undone Work» منتقل کنید.
بسط و بهبود «تعریف انجام شده»
در این گام از تیم بپرسید کدام یک از فعالیتهای باقیمانده و انجام نشده، را در ادامه بهبود میدهند و تلاش میکنند آن را به عنوان بخشی از اسپرینت جاری، عملیاتی کنند. پاسخ تیم را به بخش بهبود کارهای باقیمانده (Undone Work Improve On) منتقل کنید.
در نهایت از تیم بپرسید در تلاش هستند کدام فعالیت از بخش «اسپرینت» را در ادامه بهبود دهند و در پی آن هستند که آن را به عنوان بخشی از هر یک از مولفههای بکلاگ محصول (PBIs) یا روایتهای کاربری بگنجانند. آن فعالیت را به بخش بهبود فعالیتهای اسپرینت (Sprint Improve On) منتقل کنید.
چیستی تعریف انجام شده (DoD) در اسکرام
این فهرست، تعریف اختصاصی تیم از انجام شده است. این تعریف شفاف، روشن، مبتنی بر واقعیت و مورد پذیرش اعضای تیم است و با در نظر گرفتن شرایط و بافتار تیم تدوین شدهاست. براساس این تعریف میتوان انتظار داشت، هنگامی که یکی از اعضای تیم میگوید «من انجام دادم» همه دقیقا میدانند منظور وی از «انجام شده» چیست، چه فعالیتهای کیفی انجام شدهاست (و چه مواردی باقیماندهاند تا محصول با کیفیت عرضه شود – هر چند در چارچوب اسکرام، باقیماندن کارها مورد پذیرش نیست).
اگر تعریف انجام شده فعلی یک تیم، شامل فعالیتهایی در بخش کارهای باقیمانده باشد، این بدان معنی است که تیم با توجه به شرایط و محدودیتهای فعلی خود، نمیتواند در پایان هر اسپرینت یک افزونه قابل تحویل (Shippable Product Increment) ارایه کند، چرا که هنوز فعالیتها و وظایف کیفی دیگری باقیماندهاند که باید تکمیل شوند.
در نتیجه حتی اگر از نظر مالک محصول خروجی اسپرینت قابل پذیرش باشد، تحویل، عرضه یا انتشار افزونه امکانپذیر نخواهد بود (منوط به تکمیل کارهای باقیمانده است).
در صورتیکه همگان درک و تعریف یکسانی از DoD داشته باشند، این رخداد پذیرفتنی است (توجه: این رخداد با چارچوب اسکرام مغایر است). با اینحال، تعریف انجام شده یک مفهوم ایستا نیست. تیم با شناخت و درک واقعیتها و محدودیتهای فعلی خود، باید بهطور مستمر آن را بهبود دهد.
استفاده از بوم DoD در بازاندیشیها
هر چند نوبت یکبار در رویدادهای بازاندیشی (Retrospective)، تیم باید تعریف انجام شده را مرور کرده و در جستجوی راههایی برای بهبود آن باشد. اینکار با انتخاب فعالیتهایی از بخش زیرین (کارهای باقیمانده) و تلاش برای انتقال آن به بخش اسپرینت و گنجاندن آن در این بخش انجام میشود.
همچنین تیم میتواند با انتقال فعالیتهایی از بخش اسپرینت به سطح بالاتر، آنها را به بخشی از هر مولفه بکلاگ محصول یا روایتهای کاربری تبدیل کند. این فرآیند به صورت تدریجی انجام می شود. با این صورت که تیم تشخیص میدهد در کدام فعالیتها در حال پیشرفت است و آنها را در ستون سمت راست بوم (بهبود فعالیتها – Improve Upon Box) قرار میدهد. این انتقال بهصورت تک به تک انجام میشود تا زمانی که هیچ فعالیتی در بخش کارهای انجام نشده، باقی نماند.
تیمهای اسکرام با عملکرد بالا
زمانی که دیگر هیچ فعالیتی در بخش «کارهای باقیمانده» نمانده باشد، ما با یک تیم اسکرام با عملکرد بالا مواجه خواهیم بود که واقعا در انتهای هر اسپرینت، میتواند یک افزونه قابل تحویل از محصول ارایه کند.
برخی تیمها حتی یک گام فراتر میروند و تلاش میکنند تمامی فعالیتها را به بخش بالایی بوم (مولفههای بکلاگ محصول یا روایتهای کاربری منتقل کنند، بهگونهای که هیچ فعالیت یا اقدامی در دو بخش اسپرینت یا کارهای باقیمانده، نمانده باشد. این تیمها این توانایی را دارند که در طول هر اسپرینت، چندین افزونه محصول عرضه کنند، که بسیار فوقالعاده خواهد بود.
تاکید بر این نکته مهم ضروری است که از یک تیم اسکرام انتظار میرود که هیچ فعالیت یا اقدامی در بخش «کارهای باقیمانده» نماند و تمامی فعالیتهای کیفی تا پایان اسپرینت به سرانجام رسیده باشند. این انتظار یکشبه محقق نخواهد شد و مستلزم صرف زمان و تلاش خواهد بود. تیم میتواند از طریق بهبود مستمر DoD و ارتقای شیوههای فنی خود، به تدریج مسیر را طی کرده و گام به گام به هدف نزدیکتر شود.
برخی تصاویر به کمک ابزارهای هوش مصنوعی خلق شدهاند.
منبع: www.kaizenko.com
در صورت تمایل در شبکههای اجتماعی با من همراه باشید.
