مقدمه
هنگام کار بر روی یک پروژه، افراد یا سازمان بسیاری به محصول یا خروجی نهایی آن وابسته هستند، یا از آن تاثیر میپذیرند (یا بر آن تاثیر میگذارند یا حتی تصور میکنند که موثر بر آن یا متاثر از آن هستند). از این افراد و سازمانها تحت عنوان ذینفعان یاد میشود.
مدیریت موثر ذینفعان مستلزم در نظر گرفتن منافع، ارزشها و انتظارات مختلفی است که هریک از ایشان دارند و در عینحال لازم است در طول چرخه عمر پروژه به آنها رسیدگی شود تا در انتهای کار احتمال رضایت آنها افزایش یابد.
این حوزه دانشی بسیار مهم است، چرا که به سازمانها کمک میکند با جلب مشارکت افراد و سازمانهای بیرونی در همکاری با تیمهای درونسازمانی، ضمن ایجاد رابطه مثبت با ذینفعان از طریق مدیریت صحیح انتظارهای آنها، به اهداف استراتژیک خود دست بیابند.
در عینحال مدیریت ذینفعان به شناسایی زمینههای ایجاد روابط مثبت و سازنده با ذینفعان کمک میکند. این روابط سازنده میتواند همکاریها و مشارکتهایی را در پی داشته باشد که به نوبه خود ایجاد اعتماد و تشویق به همکاری بیشتر و موثرتر را تشویق و ترغیب خواهند کرد.
برای مدیریت ذیفنعان چه کنیم؟
مدیریت موثر ذینفعان در چارچوب یک پروژه کسب و کاری، در چارچوب یک استراتژی از پیش تعریف شده ممکن خواهد بود. این استراتژی با بهرهگیری از اطلاعات گردآوری شده در فرآیندهای زیر خلق میشود:
- شناسایی ذینفعان – در نخستین گام ضروری است تمامی ذینفعان درون و برونسازمانی، شناسایی شوند. یک از رویکردهای ایدهآل برای انجام این کار، استفاده از نقشه یا نگاشت ذینفعان است.
- تحلیل ذینفعان – ضروری است در چارچوب تحلیل ذینفعان مدیران نسبت به شناسایی نیازها، رابطها، انتظارها، اختیارها و روابط مشترک هر یک از ذینفعان اقدام کنند.
- ماتریس ذینفعان – در چارچوب این فرآیند ضروری است ذینفعان با استفاده از اطلاعات گردآوری شده در جریان فرآیندهای پیشین، ذینفعان را دستهبندی کنند. ذینفعان در چارچوب سطح نفوذ یا ارزشی که برای پروژه خلق میکنند، دستهبندی میشوند.
- جلب مشارکت ذینفعان – این فرآیند مهمترین فرآیند برای مدیریت ذینفعان است که در چارچوب آن لازم است مدیران با برقراری ارتباط و همکاری نزدیک و در سطح اجرایی آنها را بهتر شناسایی و درک کنند.
این ارتباط بسیار مهم است، چراکه به مدیران و ذینفعان این فرصت را میدهد که در مورد انتظارها بیشتر گفتگو کرده و به تفاهم برسند و در عین حال در مورد مجموعهای از اصول و ارزشها که مورد توافق تیم پروژه و تمامی ذینفعان است، به توافق دست پیدا کنند.
- اطلاعرسانی – در چارچوب این فرآیند نحوه ارتباط میان ذینفعان، چگونگی، زمان، قالب و چارچوب و سایر ویژگیهای برقراری ارتباط مورد توافق قرار گرفته و سپس براساس آن عمل خواهد شد.
- توافقها با ذینفعان – این توافقنامهها که توسط تمامی ذینفعان تایید و امضا میشود، مجموعه تصمیمهای مورد توافق را در بر میگیرد. در مواردی ضمن درج اهداف تعیین شده در این مستندات، واژگان مورد توافق برای استفاده در پروژه نیز در آن درج میشود.
در شیوههای نوین امروزی مدیریت پروژه، انتظار میرود مدیران و اعضای تیمهای مدیریت پروژه روابط صادقانه و شفافی با ذینفعان داشته باشند و همواره از برقراری و حفظ آن در سطوح مختلف پشتیبانی کنند.
شکست در مدیریت ذینفعان
برخی سازمانها کماکان با شیوههای ناکارآمد و غیر موثر در مدیریت ذینفعان دست و پنجه نرم میکنند که نتیجه آن شکست در مدیریت ذینفعان خواهد بود. نمونهای از دلایل این نگرش عبارتند از:
- ارتباط دیرهنگام با یک ذینفع – این کار امکان توجه کافی به انتظارهای ذینفعان را نمیدهند و در مواردی حتی این نظرها مورد توجه قرار نمیگیرند.
- دعوت زودهنگام از ذینفعان برای مشارکت در تصمیمگیریها – این دعوت زودهنگام میتواند به پیچیدگی بسیار زیاد فرآیند تصمیمگیری منجر شود.
- مشارکت دادن ذینفعان نامرتبط یا کمتر مرتبط در یک پروژه – این اقدام نه تنها کاهش ارزش مشارکت آنها را در پیدارد، بلکه میتواند به انتقادهایی نیز از سوی ذینفعانی که مشارکت ایشان جلب نشده، منجر شود.
- بها ندادن به مشارکت ذینفعان از سوی مدیران – مشارکت ذینفعان بیاهمیت و ناچیز تلقی خواهد شد.
تحقق نتایج مناسب از مدیریت ذینفعان مستلزم دقت نظر در بهکارگیری شیوهها و فرآیندهاست.
مدیریت صحیح و موثر ذینفعان
همانگونه که عدم مشارکت موثر ذینفعان یا ارتباط ناکارآمد با آنها میتواند شکست پروژه را در پیداشته باشد، مشارکت و ارتباط موثر با آنها میتواند به افزایش احتمال موفقیت پروژه منجر شود. در ادامه برخی پیشنهادها برای شیوههای مدیریت ذینفعان ارایه شدهاست که میتواند به افزایش احتمال موفقیت در مدیریت آنها منجر شود:
- همکاری مدیران پروژه و ذینفعان در تنظیم اهداف واقعبینانه از پروژه میتواند بهبود عملکرد در پروژه و کسب و کار را در پیداشته باشد. این مشارکت میتواند علاقه و حمایت موثر ذینفعان از پروژه را نیز در پیداشته باشد.
- کلید موفقیت در مدیریت ذینفعان، ارتباطات کارآمد و موثر است. ارتباط منظم و مستمر میان ذینفعان و مدیران در طول پروژه بسیار مهم است. این ارتباط میتواند تضمین کننده مشارکت فعالانه طرفین در پروژه باشد و در عینحال پیشرفت روان کارها در طول پروژه را در پیداشته باشد.
- توافق بر روی دستاوردها را فراموش نکنید. این توافق میتواند شما را نسبت به حذف ناامیدیهای بیمورد در انتهای کار مطمئن کند. استفاده از نمونههای اولیه در طول پروژه به ذینفعان و تیم پروژه کمک میکند تا درک روشنی از نتیجه نهایی پروژه داشته باشند.
جمعبندی
تحقق خروجی از پروژهها مستلزم بهرهگیری از شیوههای مناسب و صحیح مدیریت ذینفعان است. دامنه مدیریت ذینفعان، تمامی ذینفعان است چه درون پروژهای، چه درون سازمانی و چه برونسازمانی.
بدون شک مهمترین مولفه در مدیریت ذینفعان برقراری ارتباط موثر است. از همینرو شاید به همین دلیل است که تا ۹۹ درصد زمان یک مدیر پروژه در برقراری ارتباط صرف میشود (برگزاری جلسهها، بررسی و پاسخ به ایمیلها، بهروز رسانی و توزیع گزارشها و مانند آنها).
منبع: www.tutorialspoint.com
در صورت تمایل در شبکههای اجتماعی با من همراه باشید.